یا فاطمه الزهرا
فقط در یک کلام یا "فاطـــــمه الزهــــــــرا"یا فاطمه الزهرا
فقط در یک کلام یا "فاطـــــمه الزهــــــــرا"نامهاى پرمعناى فاطمه(س)
نامها معمولا بیانگر چگونگى صاحبان نام است، البته اگر نامگذارى به وسیله شخصى حکیم انجام گیرد، از احادیث برمى آید که نامگذارى فاطمه زهرا (علیهاالسلام) وسیله حکیم على الاطلاق یعنى خداى عالم انجام گرفته است...
نامها معمولا بیانگر چگونگى صاحبان نام است، البته اگر نامگذارى به وسیله شخصى حکیم انجام گیرد، از احادیث برمى آید که نامگذارى فاطمه زهرا (علیهاالسلام) وسیله حکیم على الاطلاق یعنى خداى عالم انجام گرفته است.
از سوى دیگر «فاطمه از ماده «فطم» (بر وزن حتم) به معنى باز گرفتن کودک از شیر مادر است، سپس به هر گونه بریدن و جدائى اطلاق شده است.
اکنون ببینیم روایات اسلامى در این زمینه چه مىگوید؟
37- در حدیثى از پیغمبر اکرم(ص) آمده است که فرمود:
«انما سماها فاطمة لان اللّه فطمها و محبیها عن النار».
«او را فاطمه نام نهاده، زیرا خداوند او و دوستانش را از آتش دوزخ بازداشته است»
از این تعبیر استفاده مىشود که نامگذارى بانوى اسلام به این نام، از سوى خداوند صورت گرفته، و مفهومش این است که خدا وعده داده است او و کسانى که او را دوست دارند و در خط مکتب او باشند هرگز به دوزخ نروند.
38- در حدیث دیگرى در «ذخائر العقبى» از على(ع) مىخوانیم: که رسول اللّه(ص) به فاطمه (علیهاالسلام) فرمود:
«یا فاطمه اتدرین لم سمیت فاطمة»؟:
اى فاطمه آیا مىدانى چرا فاطمه نامیده شدهاى؟
على(ع) مىگوید: من گفتم اى رسول خدا شما بفرمائید چرا نام او فاطمه است؟
فرمود:
«ن اللّه عزوجل قد فطمها و ذریتها عن النار یوم القیامة»:
«خداوند بزرگ او و فرزندانش را از آتش دوزخ در قیامت باز مىدارد».
بدیهى است منظور از فرزندان در اینجا فرزندانى است که در خط این مادر بزرگ باشند، نه همچون پسر نوح که خطاب شد «انه لیس من اهلک» «او از خاندان تو نیست».
و به همین دلیل در بعضى از روایات از احادیث «ذریه» و «محبان» هر دو باهم ذکر شدهاند، و اینکه گمان کنیم مفهوم روایات فوق این است که اگر آنها مرتکب انواع گناهان شوند و حتى کافر و مشرک باشند از عذاب الهى در قیامت در امانند اشتباه بزرگى مرتکب شدهایم که با هیچک از معیارهاى اسلامى نمى سازد، زیرا خود پیغمبر اکرم(ص) که اصل این شجره طیبه است صریحاً در قرآن مجید به این خطاب مخاطب شده است.
«لئن اشرکت لیحبطن عملک و لتکونن من الخاسرین».
«اگر (به فرض محال) مشرک شوى اعمال صالح تو نابود مىشود و از زیانکاران خواهى بود» (زمر/65).
و در جاى دیگر مىفرماید: «اگر او بر ما دروغ ببندد ما او را به سختى مىگیریم و مجازات مىکنیم و رگ قلب او را قطع مىنمائیم»
آیا فرع زائد بر اصل ممکن است، آیا فرزندان رسول خدا از او برترند؟!
البته هرگز پیغمبر نه راه شرک پوئید، و نه العیاذ باللّه دروغى بر خدا بست، در حقیقت یک درس بزرگ براى همه امت است، تا بقیه حساب خود را برسند.
و این منافات با مقام شامخ سادات و ارزش فوق العاده آنها در امت اسلامى ندارد.
از سوى دیگر در میان عرب معمول است که علاوه بر اسم کنیهاى نیز براى افراد انتخاب مىکنند اگر مرد باشد - با - «اب» شروع مىشود و اگر زن باشد با «ام».
در روایات اسلامى در میان کنیههاى فاطمه زهرا کنیه عجیبى دیده مىشود که چشم انداز دیگرى از عظمت فوق العاده زهرا را ترسیم مىکند، به حدیث زیر گوش فرا دهید:
39- در «اسد الغابة» آمده است: «کانت فاطمة تکنى ام ابیها»: (کنیه فاطمه «ام ابیها» (مادر پدرش!) بود).
این معنى در کتاب «استیعاب» از امام صادق(ع) نیز نقل شده است.
این تعبیر عجیب که نظیر آن درباره هیچیک از زنان اسلام دیده نشده، نشان مىدهد که این دختر باوفا آنچنان نسبت به پدرش محبت مىکرد که گوئى «یک مادر» براى او بود.
مىدانیم پیغمبر اکرم(ص) در همان کودکى مادر خود را از دست داد، ولى این دختر از همان خردسالى از هیچگونه محبت و دلسوزى درباره پدر بزرگوارش فرو گذار نکرد.
هم دخترى دلسوز و فداکار، و هم مادرى مهربان و ایثارگر و هم یارى وفادار محسوب مىشد که شواهد آن را در روایات گذشته خواندیم.
1. تاریخ بغداد ج 2 ص .331
2. ذخائر العقبى ص .26
3. حاقه - 44 تا .46
4. اسد الغابة ج 5 ص .520
5. استیعاب ج 2 ص .752
